Door: Kas van der Horst
Nederlandse universiteiten zijn geschokt door de Russische inval in Oekraïne. Verschillende universiteiten hebben per direct de samenwerkingsverbanden op het gebied van onderzoek en onderwijs met Rusland en Belarus bevroren. Studenten kunnen daardoor voorlopig niet meer op uitwisseling naar Russische en Belarussische universiteiten. Daarnaast zijn er initiatieven ondernomen om zowel Oekraïense als Russische en Belarussische studenten te helpen. Dit is mede te danken aan het expliciete verzoek van de minister van OCW om alle getroffen studenten hulp te bieden. Studenten uit Rusland en Wit-Rusland vormen onderdeel van onze academische gemeenschap en worden niet persoonlijk verantwoordelijk gehouden voor de Russische inval. De Universiteit Utrecht liet daarom ook zonder meer weten dat Russische en Belarussische studenten en medewerkers in Nederland kunnen blijven. In Nederland studeren op dit moment bijna duizend Oekraïense studenten, 1660 Russische studenten en enkele Belarussische studenten. Hierna volgen een aantal voorbeelden van manieren waarop Nederlandse Universiteiten hun steentje willen bijdragen.
De UvA heeft een noodfonds opgericht voor UvA studenten die in financiële nood komen door de inval in Oekraïne. De tegemoetkomingen uit het fonds zijn voor 100 procent een gift. Behandeling van een aanvraag uit het fonds kan enige tijd duren. Daarom kunnen bij acute nood Oekraïense, Russische en Wit-Russische studenten een noodlening aanvragen van 500,-, die op korte termijn wordt vertrekt.
Naast financiële hulp zijn universiteiten ook bezig met het opvangen van vluchtende academici. Momenteel wordt een coördinatiepunt opgericht voor het opvangen van Oekraïense studenten, docenten en onderzoekers die hun thuisland zijn ontvlucht. Via de Protestantse Diaconie Utrecht kunnen gastgezinnen tijdelijke slaapplaatsen aan vluchtelingen aanbieden. Net als de universiteiten is de immigratiedienst (IND) ook coulant voor studenten en medewerkers uit Oekraïne van wie de verblijfsvergunning afloopt. Zelfs losse faculteiten proberen te helpen waar ze kunnen. De Utrecht University School of Economics (U.S.E.) probeert bijvoorbeeld het academisch leven en onderzoek van hun Oekraïense collega’s door te laten gaan. Door het aanbieden van toegang tot online en fysieke lezingen en colleges ondersteunen zij Oekraïense studenten en onderzoekers.
Ook de Universiteit Utrecht betuigt haar solidariteit met studenten en universitaire medewerkers in en uit Oekraïne. Hoewel de banden met de Russische universiteiten bevroren zijn, geeft de UU de ruimte om bestaande persoonlijke contacten met wetenschappers voort te zetten waar dit passend is. De UU benadrukt dat in tijden van oorlog en conflict het juist belangrijk is in gesprek te blijven. Als bijvoorbeeld Russische studenten door de oorlog geen toegang meer hebben tot hun bankrekening kunnen zij zich tot de UU wenden voor financiële hulp. Doneren aan dit noodfonds kan via de actie Help Utrechtse studenten uit Oekraïne, Rusland en Belarus, via steun.uu.nl.