Door: Youp Pletting
Inleiding
Een pressiemiddel voor veel werkgevers, en een pressiemiddel op veel werknemers: het concurrentiebeding. Mag de werkgever dit beding zomaar opnemen? En zo ja, zijn hier nog (vorm)vereisten aan? Kunt u als werknemer nog iets beginnen ten aanzien van dit beding als u wilt overstappen naar een andere werkgever? Deze vragen zullen worden beantwoord worden in deze blog.
Het concurrentiebeding
Ondanks dat het concurrentiebeding vrij opgenomen mag worden in de arbeidsovereenkomst, is dit beding wettelijk geregeld in art. 7:653 BW. Een concurrentiebeding is een beding tussen de werkgever en werknemer waarbij de werknemer wordt beperkt in zijn bevoegdheid om na het einde van de overeenkomst op zekere wijze werkzaam te zijn. Deze beperkingen kan op meerdere manieren worden vormgegeven:
- Een beperking naar tijd;
- Een beperking naar plaats;
- Een beperking naar soort werk, en
- Een beperking naar het type nieuwe werkgever.
Een voorbeeld is dat u wordt beperkt om twaalf maanden na het einde van de arbeidsrelatie werkzaam te zijn in een straal van 30 kilometer rondom Utrecht bij werkgevers die dezelfde of vergelijkbare bedrijfsactiviteit hebben.
Een concurrentiebeding kan zowel worden bedongen bij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd als bij een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Wanneer er sprake is van een tijdelijke arbeidsrelatie, moet de werkgever het belang dat hij heeft bij dit beding wel expliciet en schriftelijk motiveren. Vaak wordt dit gedaan in een tweede beding in de overeenkomst, waarin de zwaarwegende bedrijfsbelangen worden uiteengezet.
Het relatiebeding
De arbeidsovereenkomst kan ook een ander beding bevatten: het relatiebeding. Dit beding beperkt de bevoegdheid van de werknemer om na het einde van de arbeidsrelatie relaties van de oude werkgever te benaderen of mee te nemen. Verboden zou bijvoorbeeld zijn om werkzaam te zijn voor een relatie van de oude werkgever, of de relatie als klant over te halen naar uw nieuwe werkgever. Een relatiebeding is een specifieke (minder bezwarende) vorm van een concurrentiebeding. De regels omtrent het concurrentiebeding zijn dan ook van toepassing op een relatiebeding.
Vernietiging van het concurrentiebeding
Het is mogelijk om een concurrentiebeding (of een relatiebeding) te vernietigen in een aantal situaties. Ten eerste kan het beding worden vernietigd als er sprake is van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd en de hiervoor genoemde zwaarwegende bedrijfsbelangen niet goed genoeg gemotiveerd zijn. De rechter kan het beding vernietigen wanneer het beding, naar zijn afweging, niet noodzakelijk vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen.
Ten tweede kan de rechter het beding geheel of gedeeltelijk vernietigen indien de belangen van de werkgever bij het beding niet in verhouding staan tot de belangen van de werknemer. De wet geeft het weer als ‘onbillijk worden benadeeld’, ook wel onredelijk bezwarend genoemd. Let goed op dat de rechter het beding ook gedeeltelijk kan vernietigen, hetgeen betekent dat bijvoorbeeld de tijd of de afstand van het beding wordt verminderd. Er wordt hierbij zowel gekeken naar de belangen van de werknemer, als de belangen van de werkgever. De rechter heeft hierbij grote discretie.
Wanneer de arbeidsovereenkomst eindigt door ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever, kan de werkgever logischerwijze geen rechten aan het concurrentiebeding ontlenen. Ook wanneer u rechtmatig ontslag op staande voet neemt, is dit het geval.
Andere mogelijkheden tot beëindiging
Naast de stap naar de rechter, zijn er voldoende mogelijkheden om in onderling overleg afspraken te maken over de toepasselijkheid van het concurrentiebeding. Onder andere is dit van belang wanneer u beiden de arbeidsrelatie eindigt door middel van een vaststellingsovereenkomst. In een vaststellingsovereenkomst kunnen afspraken worden gemaakt over het concurrentiebeding. Zo kan besloten worden dat er van het beding wordt afgezien, of dat het beding wordt afgekocht.
Tot slot
Naast deze bijzondere bedingen, wordt er vaak een boetebeding opgenomen in de arbeidsovereenkomst. Op dit beding zal in een volgende blog worden ingegaan.
Er gaan veel belangen gepaard met het concurrentie- of relatiebeding. Wanneer een geschil of een probleem ontstaat met betrekking tot het concurrentiebeding, kan het soms lastig zijn om de juiste oplossing te vinden. Heeft u vragen met betrekking tot een concurrentie- of relatiebeding, neem dan gerust contact met ons kantoor op.